Voor de cao-onderhandelaars van vakbond FNV is het zogenoemde ‘generatiepact’ nu al een succes. Meer jongeren kunnen aan de slag dankzij het geld dat wordt uitgespaard doordat ouderen minder gaan werken.

Behalve in de metaal konden ook al afspraken worden gemaakt met de gemeenten (160.000 ambtenaren) en de ziekenhuizen (200.000 werknemers). Vakbonden zien het generatiepact als een belangrijk middel om oudere werknemers gezond naar hun pensioen te brengen. Als de werkgevers instemmen met het pact, gaan oudere werknemers twintig procent minder werken, tegen 90 procent van het loon en 100 procent pensioenopbouw. Het loon dat hiermee wordt uitgespaard gebruiken de werkgevers om jongeren in dienst te nemen. Zo worden twee vliegen in één klap geslagen. De oudere werknemer wordt ontzien en een jongere kan vast worden ingewerkt.

Het pact moet vooral een uitkomst bieden aan mensen in zware beroepen met vaak lage lonen. Voor hen is korter werken vaak geen optie, omdat ze het geld niet kunnen missen. Maar de regeling is ook voor mensen met hogere salarissen aantrekkelijk, zeker omdat er volledig pensioen wordt opgebouwd.

Zwaar werken

© Jordi Huisman

Bij Tata Steel in IJmuiden hebben ze de regeling vooral voor zware beroepen aantrekkelijk gemaakt. Tata is een van de eerste bedrijven in Nederland waar het generatiepact wordt toegepast. Vanaf volgend jaar kunnen naar schatting 700 tot 800 werknemers korter gaan werken bij de staalfabrikant. ,,Mensen in de onderste loonschalen, die zwaar werk doen, kunnen 50 procent minder werken en krijgen 90 procent van hun oude loon. Mensen in hoogste loonschalen kunnen 77 procent werken tegen 90 procent loon”, zegt Aad in ’t Veld die namens FNV de cao-onderhandelingen met Tata voerde. ,,De regeling kost Tata geld, maar minder dan het lijkt. Dat komt omdat het geld voor andere ouderenregelingen nu voor het generatiepact wordt ingezet.”

Bij Tata speelt mee dat er veel oudere werknemers rondlopen. ,,Die mensen gaan over een paar jaar allemaal met pensioen en dan heb je een probleem als bedrijf. Het generatiepact garandeert een zachte landing. De oudere werknemers kunnen de komende jaren hun ervaring overdragen aan de jongeren.”

Ook elders in de metaalsector wordt het pact omarmd. In de cao voor de metaal, waar ruim 300.000 werknemers onder vallen, beginnen volgend jaar de eerste experimenten. ,,Daar hebben we hoge verwachtingen van”, zegt Jos Kleiboer, directeur sociaal beleid bij de Metaalunie, de werkgeversorganisatie in de sector. ,,Het is een feit dat langer werken niet vanzelf gaat, zeker in de metaal. Het is vaak zwaar werk en mensen zijn soms al op hun zestiende begonnen met werken. Als je die mensen kunt ontzien door ze een dag minder te laten werken, dan kan dat zeker helpen.”

Sympathiek

Arjan Heyma, hoofd Arbeid en Onderwijs bij SEO Economisch Onderzoek verwacht geen wonderen van het pact. ,,Het is een sympathieke maatregel voor zware beroepen. Ouderen hebben langer nodig om te herstellen, dus een dag minder werken zal ze helpen. Het voordeel is dat ze daardoor productiever kunnen worden per gewerkt uur.” Maar het maakt oudere werknemers ook weer duurder, vreest Heyma. Dat zal de baankansen van oudere werklozen niet vergroten.

De vraag is ook of er veel werk voor jongeren bijkomt. ,,Voor het geld dat je bespaart op het loon van de oudere werknemers kun je niet zo veel jongeren aannemen. Bovendien zijn werkgevers al bezig met het verjongen van het personeel. Dankzij het generatiepact kunnen ze daar nu wel een sociaal sausje over gieten”, zegt Heyma.

 

Bron: AD