Het nieuwe organiseren: ‘Vraag wat jongere wil’

“Ze willen niet, ze gaan vooral met vakantie en ze hebben weinig werkethiek.” Het zijn slechts enkele vooroordelen over de nieuwe generatie die de werkvloer opkomt. Maar volgens Saskia Nijs (parttime promovendus aan de VU, columnist bij het FD en medewerker bij Philips) is het hoog tijd dat de oudere generaties zich eens openstellen voor de jongere generatie.
“Als we gaan luisteren naar de nieuwe generatie, kunnen de oude organisatiestructuren op de schop”, zegt Nijs die op het congres ‘Managen in een onvoorspelbare wereld’ (14 december) een lans breekt voor een innovatieve samenwerking tussen jong en oud. “Managers vragen bijna nooit hoe jongeren het anders zou doen. Een gemiste kans.” Vijf vragen over innovatief organiseren met de oude en de nieuwe generatie.

Hoe ziet innovatief werken met de oude en de nieuwe organisatie er in jouw ogen uit?

“Er is natuurlijk niet één weg naar de waarheid. Maar de uitdaging is hoe we onze werkwijze gaan veranderen. We laten de jonge generatie nu inpassen in het oude systeem: ze moeten zich voegen naar hoe we vergaderen, hoe we samenwerken, hoe we e-mailen, noem maar op. Maar dit zijn eigenlijk werkwijzen uit de twintigste eeuw, ingevoerd door de generatie die tussen 1980 en 2000 de werkvloer opkwam . Maar zijn die nog wel efficiënt? We vragen niet hoe zij zouden willen werken, maar we leggen ze op hoe wij het doen. Zo vertelde een manager laatst dat ze iedereen standaard op een bepaalde dag thuis laat werken. Daar had ze zelf goede ervaringen mee. Maar toen ik vroeg of dat ook voor de jongeren gold, keek ze me vreemd aan. Misschien zit een 20-jarige er wel helemaal niet op te wachten om in zijn rommelige studentenkamer te werken en gaat hij of zij het liefste naar kantoor. Kortom, veel van onze beslissingen nemen we vanuit onze eigen beleving. We kijken niet wat de jongeren wil.”

Maar wat wil de jongere generatie dan anders?

“Mijn ervaring is dat de jonge generatie heel mondig is, maar dit niet toont op de werkvloer. Ze voegen zich in het systeem. We halen ze binnen omdat ze op de hoogte zijn van de laatste, ‘flashy’ technologieën en zeggen dan : ‘Wij doen het altijd zo’. Maar voor hen draait het niet alleen om de technologie maar ook om de menselijke skills. Zij hechten meer waarde aan interactie, aan de beleving. Ze willen bijvoorbeeld niet alleen maar e-mailen, zoals wij gewend zijn. Liever zien ze dat je even naar ze toeloopt om iets te zeggen. Ze willen face-to-face samenwerken, creatieve oplossingen bedenken en luisteren naar elkaar, in teams aan projecten werken en zo samen tot een succesvol resultaat komen. Voor de jonge generatie is iedereen ook gelijk; iedereen heeft dezelfde inbreng en het maakt niet uit hoeveel strepen je hebt. De lerende organisatie, daar staan ze voor. “

Het roer moet dus om, maar hoe?

“In een lerende organisatie is diversiteit niet een middel om tot de beste resultaten te komen maar een oplossing. We moeten af van het principe ‘onze size fits all’ en terug naar de verschillen van mensen, naar unieke competenties. Tachtig procent van de medewerkers benut nu zijn potentieel niet ten volle. Dat is zonde. De verandering begint bij management en HR die meer in moet zetten op educatie, en op kennis en ervaring delen. En in dat opzicht begrijp ik ook niet waarom men de babyboomers zomaar laat vertrekken. Al die kennis en levenservaring verdwijnt. Ouderen moeten meer als coach ingezet worden voor de jongeren, niet vanuit een managementpositie maar als expert en collega, daar moet veel meer ruimte voor komen binnen organisaties. “

Maar willen ouderen dat wel? Ze klagen vaak over jongeren…

“Ouderen hebben inderdaad vaak het idee dat jongeren niet willen, dat ze lui zijn en een andere werkhouding hebben. ‘Ze willen niet fulltime werken en ze willen zo vaak op vakantie’ , hoor je vaak. Maar daar moeten we echt vanaf, wij zijn opgegroeid met de rare gedachtekronkel dat je lang moet werken om te laten zien dat je hard werkt… Dat is toch gek? Daarmee zijn we het resutlaat en de kwaliteit van ons werk uit het oog verloren. Jongeren gaan veel meer voor het resultaat en als ze even geen inspiratie hebben gaan ze even iets anders buiten werk doen: waarom niet? Ook moeten we af van het idee: the only way is up. Jongeren gaat het om het resultaat dat ze bereiken met het team. En dus niet om een hogere functie. Ook dit vergt een omslag van HR. Een individuele bonus of een leaseauto werkt dus niet. Mensen kijken meer naar ervaringen.

Je spreekt op het congres ‘Managen in een onvoorspelbare wereld’‘. Kun je al een tip verklappen?

“Mijn tip aan organisaties is eigenlijk om jongeren te vragen wat ze graag anders zouden willen zien. En dan niet één keer vragen.. Nee, continu. Dus stel bijvoorbeeld bij een vergadering steeds de vraag: hoe zou jij het anders doen? Zo geef je iedereen een stem. Managers geven me soms heel eerlijk toe dat ze niet weten waarom ze dit soort vragen nooit aan de jonge generatie stellen. Het komt eenvoudigweg niet in ze op. ‘Wat is de barrière?’, vraag ik me dan af. Als we stapje voor stapje te weten komen wat de jongere generatie wil, komen we steeds dichter bij innovatief organiseren.