Het huidige pensioenstelsel heeft haar langste tijd gehad en wordt op termijn vervangen door een stelsel van individuele potjes of een aangepast collectief stelsel. Aan beide stelsels kleven voor- en nadelen.
Veel medewerkers snappen niets van hun pensioen. Zij verdiepen zich er ook niet in. Alleen als de pensioenleeftijd nadert wordt de materie bestudeerd. Deze lakse houding ten aanzien van het pensioen is niet alleen het gevolg van het feit dat het ‘zo ver weg is’. Velen begrijpen gewoonweg niet hoe het pensioenstelsel in elkaar zit. En als ze het wel begrijpen is er wantrouwen.
Dat wantrouwen valt wel te begrijpen. De afgelopen jaren waarschuwden pensioenfondsen continu dat er gekort zou worden op de pensioenen. In het gunstigste geval wordt de inflatie niet gecompenseerd, zodat ouderen steeds minder te besteden hebben.
Huidig pensioenstelsel
We hebben het hier over de tweede pijler van de pensioenopbouw (AOW is de eerste). Dit is de pensioenopbouw via de werkgever. Zo’n 90% van de werkgevers heeft een aanvullende pensioenregeling. Hierdoor krijgen gepensioneerde werknemers een aanvullende uitkering bovenop de AOW-uitkering.
Meestal betalen werkgevers ongeveer 2/3 van de totale pensioenpremies en werknemers 1/3 deel. Al deze premies komen in een grote pot. Het pensioenfonds probeert via bijvoorbeeld beleggingen, het kopen van obligaties of investeren in vastgoed het kapitaal te vergroten. Dat het kapitaal in een grote pot zit stoot jongeren juist weer voor het hoofd. Zij betalen nu pensioen, maar weten niet of dit later, als zij pensioengerechtigd zijn, nog beschikbaar is.
Alternatief pensioenstelsel
Het kabinet beseft dat het huidige pensioenstelsel niet houdbaar is en heeft de Sociaal Economische Raad (SER) gevraagd een advies uit te brengen over de hervorming van het pensioenstelsel. De SER kwam met twee alternatieven:
- Persoonlijke pensioenpot
- Collectieve pensioenpot
Persoonlijke pensioenpot
Bij een persoonlijke pensioenpot bouwt iedereen zijn eigen pensioen op. Je ziet precies hoeveel je aan pensioenvermogen opbouwt. Volgens de Pensioenfederatie zal dit zorgen voor een positieve beleving van het pensioen. Je ziet het [potje elk jaar groeien door de inleg van je premie en het rendement op je beleggingen. Het is echt jouw geld. Het is eenvoudig en duidelijk. Nadeel is echter, dat allemaal individuele potjes minder rendement opleveren en dat de beheerskosten hoger zijn, dan bij een grote collectieve pensioenpot. Het Centraal Plan Bureau is daarom sceptisch over dit individuele stelsel.
Collectieve pensioenpot
Dit is dus de andere optie: een collectieve pot, met enkele aanpassingen ten opzichte van het huidige stelsel. In deze variant wordt geen belofte meer gedaan over de hoogte van het pensioen. Als het pensioenfonds goed draait gaan de pensioenen omhoog, gaat het minder dan wordt er gekort.
Keuze nieuw pensioenstelsel
Voor beide alternatieve pensioenstelsels valt dus iets te zeggen. De duidelijkheid en eenvoud van de individuele potjes of een collectief stelsel met (waarschijnlijk) hogere opbrengsten en lagere kosten. Sociale partners proberen voor volgend voorjaar tot overeenstemming te komen over een nieuw pensioenstelsel. In maart zijn er immers verkiezingen en daarna kan tijdens de kabinetsformatie de vormgeving van het pensioenstelsel meteen meegenomen worden.
Bron: PW De Gids