Psychische klachten door werkstress vormen tegenwoordig de voornaamste reden voor afkeuring van werk. Werkstress is een thema dat hoog op de HR-agenda staat. Maar hoe pak je het aan? Vijf vragen aan hoogleraar Arbeids- & Organisatiepsychologie Fred Zijlstra van de Universiteit Maastricht.
1. Wat is werkstress?
‘Werkstress is een lange periode van te hoge eisen op het werk. Veel mensen verwarren stress nogal eens met opwinding, schrik of wat werkdruk. Maar echte stress is een toestand waarin een persoon langdurig verkeert, met een aantal duidelijke fysiologische en emotionele kenmerken. Zo heeft iemand met stress meer hormonen als adrenaline en cortisol in het lichaam. Ook is de bloeddruk verhoogd. Mensen komen in die toestand als ze het gevoel hebben dat de eisen die aan ze gesteld worden te hoog zijn. En waartegen zijn copingstrategieën ontoereikend zijn. Op een gegeven moment gaat stress tot klachten leiden.’
2. Werkstress kan uiteindelijk leiden tot bijvoorbeeld een burn-out. De nadelen voor werkgever en werknemer laten zich raden: langdurig ziekteverzuim en hoge kosten…
‘Tegenwoordig vormen psychische klachten door werkstress de voornaamste reden voor afkeuring voor werk. Mensen zijn daardoor langdurig uitgeschakeld. De wereldgezondheidsorganisatie WHO heeft ooit voorspeld dat in 2020 psychische klachten beroepsziekte nummer 1 zouden zijn. In Nederland is die positie nu al bereikt.’
3. Dat is zorgelijk. In uw gastblog op XpertHR Actueel schreef u dat er meer naar de verantwoordelijkheid van de werkgevers moet worden gekeken.
‘De primaire reden dat werknemers uitvallen is dat werken topsport is geworden. De eisen zijn veel te hoog geworden. Wil je de aarde sparen, dan moet je investeren. Als je werknemers wilt sparen, moet je dat ook. In die zin vind ik die investeringen in een gezonde levensstijl van werknemers ook prima. Fitheid is natuurlijk belangrijk in de strijd tegen werkstress. Een andere simpele oplossing: als werknemers onder druk komen te staan, moet je meer mensen aannemen.’
4. Welke maatregelen kan HR nemen?
‘Ontwikkel en implementeer beleidsmaatregelen gericht op het verminderen van werkstress. Dat klinkt wat abstract, maar welke beleidsmaatregelen dat zijn hangt helemaal af van de cultuur van een organisatie. Start met een zorgvuldige analyse. Heerst er een cultuur waarin het gewoon is om ’s avonds te werken, dan kan een beleidsmaatregel zijn dat niemand na 20.00 uur ’s avonds nog mag of kan werken. Maar vooral dat implementeren vind ik een belangrijke taak voor HR. Dat is een les die ik heb geleerd van een Engelse collega die is gespecialiseerd in HR: een bedrijf is succesvoller en heeft minder ziekteverzuim naarmate er meer HR-beleidsmaatregelen daadwerkelijk zijn geïmplementeerd. Dat is een echte evidence based uitspraak.’
5. Heeft u nog een laatste tip aan HR?
‘Het zou mooi zijn als HR zich wat meer zou verdiepen in de wetenschap. Uit onderzoek blijkt dat de primaire informatiebron van een HR-professional nu diens collega is. Daarna volgen internet en vakbladen en pas veel later de wetenschappelijke publicaties. Terwijl juist daarin staat wat nou wél en niét goed werkt. Gebruik dus ook de wetenschap in de strijd tegen werkstress!’
Bron: XpertHR Actueel