Op 5 mei 2025 viert Nederland een bijzonder moment: het lustrum van Bevrijdingsdag. Dit houdt in dat het dit jaar een officiële, doorbetaalde feestdag is voor veel werknemers. Maar waarom wordt Bevrijdingsdag eigenlijk maar eens in de vijf jaar als nationale vrije dag beschouwd, en wat zijn de gevolgen voor werkgevers en werknemers?
Waarom eens in de vijf jaar een officiële vrije dag?
Hoewel 5 mei jaarlijks wordt gevierd als Bevrijdingsdag, is het slechts eens in de vijf jaar een wettelijk erkende vrije dag voor een brede groep werknemers. Deze afspraak komt voort uit een compromis dat in de jaren ’90 is gesloten tussen overheid, werkgeversorganisaties en vakbonden. Bevrijdingsdag werd weliswaar als nationale feestdag erkend, maar om economische redenen en vanwege de reeds grote hoeveelheid erkende vrije dagen, werd besloten de verplichte vrije dag alleen in lustrumjaren (zoals 2020, 2025, 2030…) in te stellen. Dit maakt 2025 dus extra bijzonder: het is precies 80 jaar geleden dat Nederland werd bevrijd.
Kosten voor werkgevers
Voor werkgevers betekent deze dag vaak extra kosten. In sectoren waar het werk doorgaat—zoals de zorg, horeca of transport—moeten werknemers die op 5 mei werken doorgaans extra worden beloond. Werkgevers draaien op voor dubbele loonkosten: doorbetaling van werknemers die vrij zijn én toeslagen voor personeel dat wél werkt. Dit kan flink oplopen, vooral voor kleinere bedrijven die moeilijk kunnen roosteren of weinig marge hebben.
Desondanks wordt het gezien als maatschappelijk verantwoord om bij te dragen aan de nationale viering van vrijheid. Het is een investering in saamhorigheid, historisch besef en werkplezier. Sommige werkgevers kiezen er zelfs voor om ook in niet-lustrumjaren hun personeel vrij te geven, al is dat op vrijwillige basis en afhankelijk van de cao-afspraken.
Wat als je toch moet werken?
Werknemers die op 5 mei 2025 werken, hebben in veel gevallen recht op een toeslag. Hoeveel dat is, hangt af van de cao van de sector. In de horeca kan het bijvoorbeeld oplopen tot 150% van het normale loon, in de zorg kan het 200% zijn, of een extra vrije dag in ruil voor de gewerkte uren. In sommige cao’s is 5 mei zelfs altijd een betaalde feestdag, ongeacht het lustrum.
Voor veel mensen is het dus een gunstige dag om te werken—je verdient meer én draagt bij aan het draaiende houden van essentiële diensten.
Meer dan een vrije dag
Toch is 5 mei meer dan een kwestie van werk en loon. Het is een dag van reflectie op vrijheid, democratie en vrede. De vieringen, festivals en officiële ceremonies maken duidelijk dat vrijheid niet vanzelfsprekend is. Juist daarom is het waardevol dat Nederland hier op gezette momenten collectief bij stilstaat, ook als dat financiële of organisatorische inspanning vraagt.
