Nu ambtenaren gewoon werknemer worden, wordt de overheid straks een gewone werkgever. Docent arbeidsrecht Johan Zwemmer waarschuwt dat dit niet ten koste mag gaan van de voorbeeldfunctie die die de overheid als werkgever altijd heeft gehad.
Na jaren van touwtrekken stemde deze week de Eerste Kamer in met het wetsvoorstel om de rechtspositie van ambtenaren gelijk te trekken met gewone werknemers. Op de korte termijn verandert er voor de ambtenaren inhoudelijk niet zo veel, constateert Johan Zwemmer, docent arbeidsrecht aan de Universiteit van Amsterdam.
Voor hen gaan straks wel de normale ontslagregels gelden.
‘Klopt, maar door de Wet werk en zekerheid, met onder meer de vaste ontslaggronden, zijn het arbeidsrecht en het bestuursrecht al naar elkaar toe gegroeid. Ook een werkgever moet het ontslag motiveren en ook een ambtenaar kan in overleg met de overheidswerkgever tot een beëindigingsregeling komen waarbij een ontslagvergoeding wordt overeengekomen. Het feit dat de ‘rechtspositieregelingen’ cao’s worden, is evenmin een groot verschil. Nu al komen arbeidsvoorwaardenregelingen bij de overheid in overleg met de vakbonden tot stand. Deze worden vaak al cao’s genoemd.’
Vindt u het verdwijnen van de ambtenarenstatus dan een goede zaak?
‘Als het gaat om de arbeidsvoorwaarden van de huidige ambtenaren, zal het niet zoveel uitmaken. Tegelijkertijd kun je zeggen: waarom zoveel overhoop halen als er toch zo weinig verandert? Welk probleem los je nou eigenlijk op? Je kunt het ook principiëler bekijken. Het is niet voor niets dat we onze ambtenaren altijd buiten dat civiele arbeidsrecht hebben gehouden. De ambtelijke status is voor de overheid altijd een reden geweest om als werkgever zorgvuldig met flex om te gaan. Uitzendkrachten inhuren of werk goedkoop uitbesteden mag niet zomaar. De overheid heeft hier een voorbeeldfunctie binnen de hele arbeidsmarkt. Eerder dit jaar is het rijk bijvoorbeeld helemaal gestopt met payrollen. Dat de overheid straks een gewone werkgever wordt, zou niet ten koste mogen gaan van deze voorbeeldfunctie.’
Vakbond FNV heeft een kort geding aangespannen. De bond eist ‘een op overeenstemming gericht open en reëel overleg met de minister’.
Wat vindt u daarvan?
‘Dit lijkt op een noodgreep. Het wetsvoorstel is al aangenomen en bovendien hebben we hier natuurlijk te maken met de scheiding der machten. FNV vindt dat er onvoldoende garantie is dat de ambtenaren er in arbeidsvoorwaarden niet op achteruit gaan. Tijdens de parlementaire behandeling is medegedeeld dat dit niet het geval zal zijn. Daar kunnen de vakbonden de overheid aan houden. Als de ambtenaren overgaan, en dat is sowieso pas ergens in 2020, zullen zij dezelfde arbeidsvoorwaarden houden. Pas op het moment dat dan een nieuwe cao wordt afgesloten, zal daarover onderhandeld moeten worden. Is het niet voorbarig om daar nu al garanties over af te dwingen? Op het moment dat de vakbond het voorstel van de overheid onvoldoende vindt, heeft de vakbond voldoende middelen om daar iets tegen te doen. Zoals een staking.’
Bron: https://www.xperthractueel.nl/