Kun jij niet op vakantie omdat het te druk is?

Heb jij moeite om vakantie op te nemen omdat het te druk is op werk? Twee arbeidsjuristen en een FNV-beleidsmedewerker geven advies.

 

Uit onderzoek van FNV  blijkt dat 51 procent van de werknemers het lastig vindt om vakantie op te nemen, omdat het daarvoor te druk is. ‘Op steeds meer plekken is de vakantie van de een het overwerk van de ander’, zegt Andrée Ruiters van FNV. Aan het onderzoek naar de gevolgen van hoge werkdruk deden in totaal 816 werknemers mee uit verschillende bedrijven en instellingen. Een grote meerderheid (62 procent) geeft aan niet over de eigen werktijden te kunnen beslissen.

Voor 46 procent zijn privéverplichtingen niet te combineren met werk. Een op de drie werknemers moet zelfs buiten werktijd beschikbaar zijn. ‘Mensen moeten vakantie kunnen opnemen om bij te komen, maar dat lukt niet. We moeten voorkomen dat, zoals in Japan, mensen zich kapot werken’, zegt Andrée Ruiters. Maar wat kun je doen als je in zo’n situatie zit?

Kan je werkgever je vakantieaanvraag weigeren?

‘Een werkgever moet een vakantieaanvraag in principe goedkeuren, tenzij dit grote problemen oplevert voor het bedrijf’, zegt arbeidsrechtadvocaat Liesbeth van Duyneveldt-Franken vanLuijkx & Van Duyneveldt Advocaten. ‘Dat wordt ook wel “zwaarwegende bedrijfsbelangen” genoemd. Ook bij een collectieve vakantie, zoals in de bouw en in het onderwijs, kan een werkgever een vakantieaanvraag buiten die periode afkeuren.’

Wat zijn zwaarwegende bedrijfsbelangen?

Arbeidsjurist Floris Asscher van Pellicaan Advocaten: ‘Zwaarwegende bedrijfsbelangen om een vakantieaanvraag af te wijzen zijn bijvoorbeeld onderbezetting, die niet op een andere manier is op te vangen.’ Van Duyneveldt-Franken: ‘Van zwaarwegende bedrijfsbelangen is niet heel snel sprake. Zeker niet als je je vakantie ruim van tevoren hebt aangevraagd, zodat de werkgever ook voldoende tijd heeft gehad om eventueel noodzakelijke maatregelen te nemen, zoals het regelen van een vervanger. En zelfs als je werkgever met succes bezwaar maakt, dan moet je op een ander moment in de gelegenheid worden gesteld je vakantiedagen op te nemen.’

Wat kun je doen als je er niet in slaagt al je vakantiedagen op te nemen, omdat het altijd te druk is?

‘Je werkgever moet je in staat stellen om dat te doen’, zegt beleidsadviseur Arbeid & Zorg Jessica van Ruitenburg van de FNV. ‘Er zijn natuurlijk sectoren waar het het hele jaar door druk is, maar juist dan zou je je vakantiedagen moeten opnemen, al is het maar een weekje. En mocht de werkgever aangeven dat het in sommige periodes niet prettig is als je vakantie neemt, dan moeten er wel andere momenten zijn waarop dat wel kan. Stem dat goed af met je werkgever. Voorkom in ieder geval een vakantiestuwmeer. Niemand is onvervangbaar.’

Wanneer vervallen vakantiedagen?

Van Duyneveldt-Franken: ‘Vakantiedagen die je niet hebt opgenomen, vervallen een half jaar na het kalenderjaar waarin je deze hebt opgebouwd. Een uitzondering daarop is als je werkgever het je echt onmogelijk heeft gemaakt je dagen op te nemen, of als je dit niet kon doen omdat je te ziek was, bijvoorbeeld bij een langdurige ziekenhuisopname of behandeling. Ook bovenwettelijke vakantiedagen vormen een uitzondering. Die verjaren pas na vijf jaar.’

Wat kun je doen om te voorkomen dat de werkdruk te veel omhoog gaat als je collega’s op vakantie gaan?

Van Ruitenburg: ‘Ga in overleg met je leidinggevende om goede afspraken te maken over hoe het werk verdeeld kan worden en hoe de bezetting voldoende hoog kan worden gehouden. Probeer ook goede afspraken te maken over wie wanneer op vakantie gaat, zodat het werk door kan gaan.’

Asscher: ‘Vaak is in onderlinge afstemming een goed vakantieschema te maken, waardoor in elk geval niet iedereen tegelijkertijd weg is.’

Wat kun je doen wanneer de werkdruk acuut te veel oploopt, bijvoorbeeld tijdens vakantie?

Van Ruitenburg: ‘Geef bij je leidinggevende, of bij een eventuele vervanger tijdens vakantie, aan waarom je werkdruk te hoog is door uit te leggen welke problemen er ontstaan. Niet alleen voor jezelf, maar ook voor de werkgever, bijvoorbeeld doordat bepaalde taken blijven liggen of worden afgeraffeld. Als je wilt testen of je werkdruk echt te hoog is, kun je daarvoor de sneltest werkdruk doen op de website van de FNV.’

Wat kun je doen als de werkdruk altijd te hoog is? Kun je jouw werkgever op de een of andere manier dwingen om meer personeel aan te nemen?

Asscher: ‘Je werkgever dwingen om meer personeel aan te nemen is niet eenvoudig, maar je kan duidelijk maken dat het in zijn belang is omdat anders het werk niet af komt, of omdat er anders mensen zullen gaan uitvallen vanwege overbelasting. Je kunt dat bespreken met je leidinggevende, een HRM-adviseur of de ondernemingsraad.’

Van Ruitenburg: ‘De werkgever heeft, op grond van de arbeidsomstandighedenwet, de plicht om een risico-inventarisatie en -evaluatie (RIE) te maken van de werkdruk, en als dat nodig is een plan van aanpak waarin maatregelen worden genoemd om dit risico tegen te gaan. Als de werkgever die maatregelen niet neemt, dan overtreedt deze de arbowet. De inspectie SZW moet daarop toezien.’

Welke hulptroepen kun je eventueel inschakelen?

Van Ruitenburg: ‘De vakbond. Zo sta je samen sterker om bijvoorbeeld te pleiten voor méér collega’s, zodat de werkdruk afneemt. Ook kun je binnen je organisatie met de arbocommissie om de tafel gaan zitten. Die kan inventariseren hoe groot het probleem is en het aan de orde stellen tijdens OR-vergaderingen met het management.’

Kun je de inspectie SZW vragen in actie te komen?

Van Ruitenburg: ‘Die komt niet in actie op grond van één individueel geval, maar als ze verschillende meldingen krijgen binnen één bedrijf, horen ze dat wel te doen. Het probleem is echter dat er de afgelopen jaren veel bezuinigd is, waardoor de inspectie lijdt onder structurele onderbezetting.’

Wat kun je doen als je te lange dagen moet maken, omdat de werkdruk te hoog is, waardoor je werk en zorg bijvoorbeeld niet goed meer kunt combineren of ook ’s avonds beschikbaar moet zijn?

Asscher: ‘Probeer duidelijk je grenzen aan te geven, op langere termijn is privétijd opofferen niet een oplossing voor het probleem dat er blijkbaar op de werkvloer is.’ Van Ruitenburg: ‘Werkgevers moeten voldoen aan de arbeidstijdenwet.’

Wat kun je doen als je dreigt een burn-out te krijgen wegens langdurige hoge werkdruk?

Van Ruitenburg: ‘Je kunt naar de bedrijfsarts gaan. Maar ga ook tijdig in gesprek met je werkgever over hoe een burn-out kan worden voorkomen. De gevolgen daarvan kunnen best fors zijn, dus wacht niet tot het te laat is, maar probeer er in een vroeg stadium iets aan te doen.’

bron: http://www.intermediair.nl